Cun in testament pudais Vus sezza u sez decider tge che duai succeder cun Vossa facultad e midar almain per part la repartiziun prescritta da la lescha da Vossa ierta.
En particular avais Vus las suandantas pussaivladads:
Vus pudais prevesair in'autra repartiziun da Vossa facultad tranter las ertavlas ed ils ertavels tenor lescha.
Vus pudais testamentar Vossa facultad ad autras persunas u ad autras instituziuns.
Vus pudais deditgar objects (p.ex. cliniez, collecziuns) u valurs da facultad (imports da daners, immobiglias) a tschertas persunas u a tschertas instituziuns.
Vus pudais fixar tschertas cundiziuns ed obligaziuns (p.ex. ch’in ertavel survegn ina tscherta summa en cas ch’el ha finì ses studi avant il di da Vossa mort u che la persuna, la quala che erta Vossa chasa, sto s’occupar da Voss animal da chasa).
Per plaschair resguardai:
As laschai cussegliar dad ina persuna spezialisada per far la segira che Vus planisais la repartiziun da l’ierta propi uschia sco che Vus vulais.
Resguardai che Voss testament na cuntegna naginas instrucziuns davart Vossa sepultura. I succeda savens ch’il testament vegn pir chattà ed avert suenter la sepultura. Communitgai Voss giavischs en quest reguard pli gugent anc durant che Vus vivais a la persuna da confidenza u directamain a l’institut da sepultura.
Il testament scrit a maun – u er d’agen maun – è la maniera la pli simpla da reglar Vossa ierta. Uschia na duvrais Vus nagina notara u nagin notar.
Proceder:
Scrivai Voss testament cumplettamain a maun. El sto cuntegnair ils suandants elements:
Il titel «testament»
Il prenum, il num da famiglia, la data da naschientscha ed eventualmain il lieu d'origin
Vossa ultima voluntad (vesair sura: Tge vi jau reglar en il testament?)
En cas che Vus giavischais in'executura u in executur dal testament: Il num da la persuna che sa vegn ad occupar davart la repartiziun da Vossa ierta e che vegn ad executar Voss testament. Quai po esser ina persuna da confidenza (in'ertavla, in ertavel u in'autra persuna) in'advocata u in advocat, ina notara u in notar, ina banca u ina societad fiduziara. I po gidar da fixar ordavant ina persuna per l’execuziun dal testament. Quai simplifitgescha la repartiziun da l’ierta e gida dad evitar dispitas davart l’ierta.
Ponderai dentant che l’indemnisaziun per la lavur po vegnir pulit chara, surtut sche la repartiziun da l’ierta è cumplexa.
Lieu e data
Vossa suttascripziun a la fin dal testament
Midar in testament
Vus pudais midar Voss testament da tut temp. Ina midada sto adina succeder en scrit a maun ed esser munida cun la suttascripziun e cun la data. Vus pudais er revocar in testament cun destruir el u cun remplazzar el tras in auter. Per ch’i na dettia naginas malenclegientschas vegni recumandà da scriver en il testament nov ch’il vegl vegnia revocà.
Il testament public vegn fatg tar in'uffizianta u tar in uffiziant da documentaziun ed en preschientscha da duas perditgas.
En general vegn questa furma dal testament elegida per far la segira ch’el na cuntegnia nagins sbagls e correspundia er propi a l’atgna voluntad. Surtut sche l’ierta è cumplexa vali la paina da s’infurmar
Proceder:
L’uffizianta u l’uffiziant da documentaziun, a la quala u al qual che Vus As drizzais, As explitga il process da suandar.
In testament a bucca è mo pussaivel en cas da circumstanzas extraordinarias – quai vul dir cura ch’i n’è betg pussaivel da far il testament en in’autra furma. Quai è per exempel il cas tar il privel d’ina mort immediata.
Proceder:
Declerai Vossa ultima voluntad davant duas perditgas. Quellas han da scriver si immediat quai ch’è vegnì ditg e dad aguintar il lieu e la data. Vus stuais er numnar las circumstanzas extraordinarias. Suenter stuais Vus suttascriver e trametter il document a las autoritads giudizialas responsablas.
Cun in contract d’ierta pudais Vus As cunvegnir co che Vossa ierta u ina part da quella duai vegnir reglada.
Cuntrari ad in testament che Vus pudais revocar e midar da tut temp po in contract d’ierta mo vegnir midà cun il consentiment da tut las partidas ch’al han suttascrit.
En in contract d’ierta pudais Vus spezialmain reglar ils suandants puncts:
Vus As cunvegnis cun ina ertavla u in ertavel tenor lescha che avess il dretg sin ina part obligatorica, ch’ella u el renunzia a l’ierta. Quai po per exempel esser il cas sche:
- in da Voss uffants renunzia a ses dretg ereditar, perquai che Vus al avais sustegnì durant la vita a moda extraordinaria; u
- Vus e Vossa dunna, Voss um, Vossa partenaria registrada u Voss partenari registrà renunziais a las parts d’ierta vicendaivlas per che Voss uffants possian ertar tut. Las ertavlas ed ils ertavels, che han renunzià a lur ierta en in tal contract d’ierta, na pon betg pli far valair lur part obligatorica suenter Vossa mort.Vus As obligais da far si l’ierta u ina part da quella a Vossas ertavlas ed a Voss ertavels tenor lescha u ad ina terza persuna. Vus pudais per exempel prevesair en il contract d’ierta:
- che Vus As obligais da far si la chasa nua che Vus vivais cun la famiglia ad in da Voss uffants;
- che Vus e Vossa dunna, Voss um, Vossa partenaria registrada u Voss partenari registrà As favurisais vicendaivlamain areguard l’ierta.
Per rediger u per far in contract d’ierta èn necessaris ils suandants pass:
As drizzai ad ina persuna da notariat.
Federaziun Svizra dals NotarsLa persuna da notariat vegn a rediger il contract d’ierta tenor la voluntad che Vus e las autras persunas – las qualas èn part contractanta e vegnan a suttascriver il contract – han exprimì communablamain.
Ina midada posteriura dal contract è mo pussaivla cun il consentiment da tuttas parts contractantas.
Cun ina donaziun pudais Vus surdar durant la vita ina part da Voss bains da facultad e da Vossas valurs da facultad ad autras persunas. La persuna che survegn la donaziun vegn en mintga reguard proprietaria.
Resguardai per plaschair:
Tschertas donaziuns – en particular donaziuns ch'èn vegnidas fatgas ils ultims tschintg onns avant Vossa mort – pon vegnir resguardadas tar ina repartiziun d’ierta. Las ertavlas ed il ertavels tenor lescha pon far valair lur dretgs correspundents. Per ulteriuras infurmaziuns As drizzai il meglier ad ina persuna spezialisada.
Documentai eventualas donaziuns en scrit. Uschia evitais Vus dispitas tranter las ertavlas ed ils ertavels suenter Vossa mort.
Ils plirs chantuns enconuschan ina taglia sin l’ierta ed ina taglia sin donaziuns. Ulteriuras infurmaziuns chattais Vus sut: taglias sin l’ierta e taglias sin donaziuns.
Sche Vus avais dumondas co ch’ins fa in testament u areguard Voss dretgs e Vossas obligaziuns en connex cun ina ierta, As drizzai il meglier ad ina persuna spezialisada.